Ár frá komu varðskipsins Þórs til Reykjavíkur

Laugardagur 27. október 2012

Í dag er ár liðið síðan varðskipið Þór, nýtt eftirlits- og björgunarskip Íslendinga sigldi í fyrsta skipti inn í Reykjavíkurhöfn.  Átti skipið þá að baki rúmlega sjö þúsund sjómílna og þriggja árstíða siglingu frá Talchuano í Chile. Fyrsta viðkomuhöfn varðskipsins á Íslandi var Vestmannaeyjar, þann 26. október. Þótti það við hæfi þar sem fyrsta varðskipið Þór, sem upphaflega var keypt til björgunarstarfa við Vestmannaeyjar varð upphafið að stofnun Landhelgisgæslunnar árið 1926.

Þegar Þór sigldi inn í Reykjavíkurhöfn beið eftirvæntingarfullur mannfjöldi komu hans. Þyrlur Landhelgisgæslunnar Líf og Gná veittu honum fylgd inn í höfnina, ásamt björgunarskipum Slysavarnarfélagsins Landsbjargar og dráttarbátar Faxaflóahafna sprautuðu viðhafnarúða yfir varðskipið.

Einnig flaug  Sif, flugvél Landhelgisgæslunnar  lágflug yfir svæðið. Varðskipinu var fagnað með  fallbyssuskotum og svaraði það með því að þeyta lúðra sína. Starfsmenn Landhelgisgæslunnar stóðu heiðursvörð. Eftirminnileg hátíðarstund í sögu Landhelgisgæslunnar og þjóðarinnar.

Áhöfnin við komuna til Reykjavíkur.

Eftir komuna til landsins hefur Þór komið víða við og verið til sýnis um land allt. Má í því sambandi nefna að varðskipið heimsækir Þorlákshöfn í dag og verður þar til sýnis milli kl. 13:00 og 16:00. 

Varðskipin hafa ætíð haft mikla þýðingu fyrir byggðalög í landinu og hefur fjöldi gesta komið um borð að skoða varðskipið Þór þegar það hefur verið opið til sýnis. Hátt í þrjátíu þúsund manns hafa nú komið um borð til að skoða skipið.  Minnsta byggðalagið sem Þór hefur sótt heim er Grímsey en þar voru gestirnir sóttir á léttabátum varðskipsins. Samtals 48 gestir á öllum aldri voru ferjaðir um borð í sex ferðum og var yngsti gesturinn aðeins átta mánaða gamall.  Þegar skipið hefur verið til sýnis í Reykjavík hafa þúsundir gesta á öllum aldri komið um borð og hefur Þór ætíð vakið mikla hrifningu og líflegar umræður. Landsmenn hafa verið ánægðir með að fá kynningu á þessu öfluga varðskipi Íslendinga sem er bylting í vöktun, öryggismálum,  leit og björgun við Ísland.

Æfing TF-LÍF með varðskipinu. Sigmaður sígur úr þyrlunni.

Vegna ábyrgðar varðskipsins Þórs fóru í desembermánuði fram mælingar á vélbúnaði skipsins og kom þá í ljós titringur á annarri aðalvél skipsins.  Í kjölfarið fór Landhelgisgæslan fram á við framleiðendur vélanna, Rolls Royce í Noregi, að sendir yrðu fulltrúar þeirra til þess að kanna hver orsökin gæti verið, enda lagði Landhelgisgæslan mikla áherslu að nýta ábyrgðartíma vélanna sem voru 18 mánuðir. Tók þá við langt ferli þar sem sérfræðingar Rolls Royce unnu að greiningu titringsins sem var langt yfir viðmiðunarmörkum framleiðanda. Var sú vinna alfarið á ábyrgð framleiðanda vélanna, Rolls Royce í Noregi og bar Landhelgisgæslan ekki neinn kostnað af framkvæmdunum. Ábyrgðartími véla og skips lengdist sem nam framkvæmdartíma Rolls Royce.Niðurstaðan var sú að varðskipinu var siglt til Bergen í Noregi þann 5. febrúar, til frekari rannsókna og lagfæringa.

Þór við Austfirði. Mynd BAB.

Rolls Royce tók  í lok febrúar þá ákvörðun að skipta um aðra aðalvél skipsins þar sem ekki tókst að finna orsakir titringsins. Fóru vélaskipin fram og var aðgerðin afar umfangsmikil og tókst hún vel. Á meðan gerði Landhelgisgæslan ráðstafanir til að varðskipin Ægir og Týr yrðu til skiptis við gæslustörf við landið. Var Þór afhentur að nýju eftir vélaskipti, prófanir og úttektir flokkunarfélags í lok apríl og hélt varðskipið þá strax til verkefna.

Varðskipið Þór hefur síðan verið í fullum rekstri og hefur hefur það reynst vel. Enginn óeðlilegur titringur hefur mælst og ganghraði varðskipsins hefur aukist frá því sem áður var. Mikil áhersla hefur verið lögð á að þjálfa áhafnir varðskipsins í notkun stjórn- og björgunar- og eftirlitsbúnaðar um borð sem er mjög frábrugðinn búnaði varðskipanna Ægis og Týs.  Má þar nefna mengunarhreinsibúnað, þyrlueldsneytisbúnað sem notaður er til að dæla eldsneyti á þyrlur, slökkvibúnað, dráttarbúnað og fleira.

Þór æfir með norska varðskipinu Harstad á Eyjafirði. Mynd ÁS

Á árinu hefur varðskipið tekið þátt í fjölmörgum verkefnum og æfingum með innlendum jafnt sem erlendum samstarfsaðilum. Umfangsmesta æfingin var fjölþjóðlega leitar- og björgunaræfingin SAREX Greenland Sea 2012 sem haldin var í september við austurstönd Grænlands í tengslum við samning Norður Heimskautsráðsins vegna leitar og björgunar. Einnig kom norska varðskipið Harstad til æfinga með Þór í ágúst, breska freigátan HMS St.Albans og MERLIN þyrla hennar æfðu með Þór í Hvalfirði í ágúst og fór að lokinni æfingu fram athöfn til minningar um þá fjölmörgu sem fórust í skipalestum sem leið áttu um Norður Atlantshafið í seinni heimstyrjöldinni.


Þór æfir með MERLIN þyrlu í Hvalfirði.

Ýmsar æfingar hafa einnig verið með innlendum samstarfsaðilum og má þar nefna lögreglu, slökkvilið höfuðborgarsvæðisins vegna löggæslu, slökkvi- og björgunarstarfa, Umhverfisstofnun og Faxaflóahafnir og Olíudreifing vegna mengunarviðbragða. Einnig hefur varðskipið verið víða við fiskveiðieftirlit innan íslensku efnahagslögsögunnar og á úthafskarfamiðum á Reykjaneshrygg, svæði Norðaustur Atlantshafsfiskveiðinefndarinnar/ NEAFC  (North East Atlantic Fisheries Commission).


Æfing í notkun mengunarhreinsibúnaðar.

Varðskipið Þór er tákn nýrra tíma. Varðskipið stóreykur möguleika Landhelgisgæslunnar á hafinu  enda var varðskipið sérstaklega hannað með þarfir Íslendinga og framtíðaráskoranir á Norður Atlantshafi í huga.  Með komu Þórs var stigið nýtt skref í  öryggismálum sjómanna og vöktun íslenska hafsvæðisins, hvort sem er á sviði auðlindagæslu, fiskveiðieftirlits, löggæslu, leitar eða björgunar.  Til hamingju með daginn Íslendingar.

Myndskeið sem sýnir Þór á siglingu.

Hér eru fleiri myndir Þór myndasafn og Þór koma Reykjavík myndasafn

Myndir á Facebook síðu LHG